VIII Ogólnopolski Zlot Zagród Edukacyjnych

W dniach 9-10 grudnia 2024 roku w Warszawie odbył się VIII Ogólnopolski Zlot Zagród Edukacyjnych. Celem konferencji było zwiększenie potencjału rozwojowego Ogólnopolskiej Sieci Zagród Edukacyjnych jako pionierskiej inicjatywy w zakresie rozwoju rolnictwa społecznego w Polsce, zainicjowanej i koordynowanej przez Dział Rozwoju Obszarów Wiejskich CDR Oddział w Krakowie. Konferencję objął Patronatem Honorowym Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Pan Czesław Siekierski.

Organizowane w  cyklu dwuletnim Ogólnopolskie Zloty Zagród Edukacyjnych są częścią szerszego programu edukacyjnego Centrum Doradztwa Rolniczego Oddział w Krakowie mającego na celu rozwój idei gospodarstw edukacyjnych w Polsce. Program realizuje wprost priorytety Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi dla Centrum Doradztwa Rolniczego w zakresie rozwoju sieci zagród edukacyjnych. Wdrożenie programu jest realizowane jako innowacyjny kierunek wielofunkcyjnego i zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich.

Na program merytoryczny VIII Ogólnopolskiego Zlotu Zagród Edukacyjnych złożyły się wykłady tematyczne, zajęcia warsztatowe  oraz wymiana doświadczeń. Kluczowe były zagadnienia związane z warunkami zachowania bezpieczeństwa, w tym dotyczące ochrony małoletnich w Zagrodach Edukacyjnych w związku z nowymi regulacjami ustawowymi w tym zakresie oraz kwestie związane z prowadzeniem usług edukacyjnych w gospodarstwach rolnych, w tym przygotowanie Zagród Edukacyjnych do absorpcji  środków finansowych z PROW 2023-2027, dostępnych  za pośrednictwem Lokalnych Grup Działania.  

W czasie pierwszej sesji plenarnej omówione zostały zróżnicowane aspekty bezpieczeństwa w Zagrodach Edukacyjnych, w tym bezpieczeństwa i higieny pracy,  prawa budowlanego, bezpieczeństwa przeciwpożarowego, bezpieczeństwa sanitarnego, bezpieczeństwa weterynaryjnego oraz ochrony małoletnich. Uczestnicy otrzymali broszurę tematyczną zawierająca prezentowane w trakcie sesji treści oraz mieli możliwość zadawania uzupełniających pytań wykładowcom. Druga sesja plenarna poświęcona była wybranym kontekstom funkcjonowania Zagród Edukacyjnych, z uwzględnieniem kontekstów  kreatywności, bezpieczeństwa żywnościowego oraz  Wspólnej Polityki Rolnej 2023-2027 i polityk krajowych. Zaprezentowane zostały inspirujcie przykłady działań wspierających funkcjonowanie Zagród Edukacyjnych prowadzone przez Narodowy Instytut Dziedzictwa i Kultury Wsi oraz Województwo Śląskie we współpracy ze Śląskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Częstochowie, Politechniką Śląską i Stowarzyszeniem Gospodarstw Edukacyjnych Województwa Śląskiego. Z kolei Ministerstwo Rolnictwo przedstawiło zasady wsparcia pozarolniczej działalności małych gospodarstw z Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej w ramach PS WPR Interwencji LEADER. Bezpieczeństwa żywnościowego dotyczyła projekcja filmu „Ziarno świadomości” i spotkanie z jego twórcami, które spotkało się z aplauzem uczestników. 

Część warsztatowa konferencji pod nazwą „Jarmark inspiracji” została oparta o metodę „Rozmów w Kawiarence – moc, która tkwi w rozmowie” opracowaną przez The World Café – ogólnoświatowy ruch działający na rzecz ważnych rozmów wśród ludzi biznesu, instytucji rządowych i społeczności lokalnych na całym świecie.  W trakcie warsztatów zorganizowanych zostało 12 stolików rozmów w grupach dla 12 różnych tematów. Rotacyjne rozmowy przy każdym stoliku moderowane były przez osoby właścicieli Zagród Edukacyjnych. Podczas zająć moderatorzy zaprezentowali własne inspirujące działania, pobudzając jednocześnie do rozmowy oraz wymiany doświadczeń i pomysłów związanych z prowadzeniem działalności edukacyjnej w gospodarstwie. Odbyły się następujące rozmowy przy stolikach:

1. Farma Innowacji. Jak studenci mogą wspierać model biznesowy Zagrody Edukacyjnej? 
   – Renata Rosiek (ŚODR Częstochowa) i Izabela Szewczyk (Zagroda Edukacyjna Maciejówka)
2. „Sposób na sukces’ i inne konkursy. Dlaczego warto brać w nich udział? 
   – Katarzyna Maziec (Zagroda Edukacyjna Warmińska Pszczoła) i Grzegorz Cetner (CDR O/Poznań)
3. Grupy Operacyjne EPI. Jak stworzyć partnerstwo i realizować innowacyjne projekty?
   – Elżbieta i Paweł Woźniczka (Zagroda Edukacyjna We  Młynie)  
4. Nasze Kulinarne Dziedzictwo. Jak gromadzić i upowszechniać wiedzę o żywności regionalnej? – Grażyna Dereń i Celina Dereń Bachor (Zagroda Edukacyjna Dereniówka)
5. Opowieści z Nawłociowej Pasieki. Czy wieś jest dobrym tematem na książkę?
    – Ewa Zawadzka (Zagroda Edukacyjna Nawłociowa Pasieka)
6. Sielski Ogród.  Jak przeciwdziałać problemom i zagrożeniom w dobie zmieniającego się klimatu?  – Anna Gawlik (Zagroda Edukacyjna Sielski Dom i Ogród)
7. Innowacyjne rozwiązania ekologiczne. Jak osiągnąć niezależność energetyczną w gospodarstwie? – Sławomir Sobiepanek (Zagroda Edukacyjna Pod Dębami)
8. Szkoła dla prawdziwych koniarzy. Jak tworzyć wieloletnie cykle edukacyjne w Zagrodzie? – Agnieszka Grochal-Gil i Kacper Gil (Zagroda Edukacyjna Zaczarowanie Wzgórze)
9. Projektowanie zajęć w Zagrodzie. Jak dostosowywać zajęcia do potrzeb różnych grup gości? – Jadwiga Bułka-Demkowycz i Lubomir Demkowycz (Zagroda Edukacyjna Cud-Miód)
10. Centrum Pasterskie. Jak funkcjonuje Zagroda Edukacyjna w uznanym regionie turystycznym? – Maria Kohut (Zagroda Edukacyjna Centrum Pasterskie w Koniakowie)
11. Rekonstrukcje historyczne. Jak ożywić przeszłość w programach edukacyjnych? – Grzegorz Szymański (Zagroda Edukacyjna Ostoja Dworska)
12. Dzień Otwarty w Zagrodzie Edukacyjnej.  Czy to dobry sposób na promocję?   – Anna Michalska (ŚODR Modliszewice) i Urszula Łutczyk (Zagroda Edukacyjna EkoStokrotka)

W opinii uczestników warsztaty dały wyjątkową możliwość bardzo intensywnej i owocnej wymiany doświadczeń pomiędzy Zagrodami uczestniczącymi w Zlocie.

Konferencja została zorganizowana przy wsparciu finansowym z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 Plan Operacyjny Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich na lata 2024-2025.

„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie”
Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Operacja opracowana przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Krakowie
Operacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Schematu II Pomocy Technicznej
“Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020.